Aktualności

„Trzeba nauczyć się patrzeć na świat stworzony oczyma czystymi i pełnymi zdumienia” 
(Orędzie na Światowy Dzień Turystyki w 2002 r.)

WY JESTEŚCIE SOLĄ ZIEMI

Określenie: „Być solą ziemi” – wskazuje drogę duchowego wysiłku. Metafora soli, zawarta w Piśmie Świętym, oznacza, że chrześcijanie powinni z jednej strony zachowywać osobistą czystość i nieskażoność, a z drugiej wpływać na świat w celu zachowania go od zepsucia. Ta misja chrześcijan jest niezbędna i niezastąpiona, na co wskazuje Jezus w pytaniu retorycznym: „… jeśli sól zwietrzeje, czymże ją posolić?” (Mt 5, 13).   

Trzeba byśmy byli solą ziemi nie tylko w okresie pracy zawodowej czy szkolnej nauki, ale także w czasie dłuższego odpoczynku, jakim są wakacje i urlopy. Czas odpoczynku nie musi być mniej wartościowy od czasu pracy; on również jest wkalkulowany w Bożą  ekonomię zbawienia. Warto tutaj sobie uświadomić, że odpoczynek jest nie tylko uprawnieniem, ale i obowiązkiem. Jak uczy św. Jan Paweł II, „człowiek powinien naśladować Boga zarówno pracując, jak i odpoczywając – skoro Bóg sam zechciał przedstawić mu swoje stwórcze działanie pod postacią pracy i odpoczynku” (enc. Laborem exercens).

Jeżeli chcemy z pożytkiem przeżywać czas wakacji czy urlopu, powinniśmy go dokładnie i ze starannością zaplanować i odpowiednio zorganizować. Urlop należałoby spędzać we wspólnocie całej rodziny dla wzmocnienia więzi między rodzicami i dziećmi. Wspólnotę tę można doraźnie poszerzać o dalszych krewnych i przyjaciół.

W czasie urlopu i wakacji, spędzanych czy to w domu, czy poza nim, nie może zabraknąć różnych form intelektualnego i fizycznego wysiłku. Służy on bowiem podtrzymaniu sił fizycznych i duchowych oraz rozwojowi własnej osobowości.

Wśród form aktywnego odpoczynku godną zalecenia jest turystyka. Do jej uprawiania nie trzeba daleko wyjeżdżać. Znakomicie nadają się do tego tereny naszych Bieszczadów i Pogórza.

Warto też przeznaczyć część wakacji czy urlopu na intensywniejsze pogłębianie życia religijnego. Służy temu celowi corocznie organizowana piesza pielgrzymka na Jasną Górę (4-15 lipca), łącząca element wysiłku fizycznego z religijną formacją. Należałoby również włączyć się w obchód Jubileuszowego Roku Jakubowego; pielgrzymować do Korczowej na uroczystości odpustowe w dniu 25 lipca. Natomiast w dniu 1 sierpnia wczesnym rankiem wyjeżdżamy do Ustrzyk Górnych. Tam będzie formalne otwarcie sezonu turystycznego. Po Mszy św. wyruszymy na szczyt Tarnicy. Po zejściu w dół wspólnie zaplanujemy następne tegoroczne wędrówki.  Zapraszam do włączenia się w nasze plany. Tel. 728 356 441.

Przeżywany w ten sposób czas urlopów i wakacji wzmocni nasze siły fizyczne i duchowe, da wiele radosnych przeżyć i duchowo ubogaci. Nasza duchowa sól nie tylko nie utraci swej wartości, ale nawet nabierze większej mocy. 

Ks. Kazimierz Bełch

Pielgrzymuj !!!

W sztafecie pielgrzymkowej lub duchowo w sztafecie Różańcowej.

Dzięki transmisjom w Radiu Fara i relacjom na fb.

Strona główna Przemyskiej Archidiecezjalnej Pieszej Pielgrzymki

Radio Fara

Facebook Przemyska Archidiecezjalna Piesza Pielgrzymka

NIEDZIELNE PIELGRZYMOWANIE

Jarosław – Przeworsk

Czwarty etap niedzielnego pielgrzymowania odbędzie się w dniu 27 czerwca. Rozpocznie się Mszą św. w sanktuarium Matki Bożej Bolesnej przy klasztorze oo. Dominikanów w Jarosławiu o godz. 8.00.

Początki kultu Matki Bożej Bolesnej sięgają roku 1381, kiedy to pasterze, szukający bydła w lesie k. Jarosławia, zobaczyli na drzewie Maryję trzymającą zdjęte z krzyża ciało Jezusa.  Na tym miejscu mieszkańcy Jarosławia wybudowali drewnianą kaplicę, w której umieszczono figurę przedstawiającą to objawienie. Gdy kaplica została zniszczona przez Tatarów, wybudowano na jej miejscu, w 1421 roku, kościół murowany gotycki. W roku 1629 kościół ten został przekazany jezuitom, którzy go gruntownie przebudowali w stylu renesansowym oraz wybudowali przy nim kolegium. W la­tach 1698-1713 kościół, wraz z zespołem klasztornym, został ponownie gruntownie przebudowany i powiększony. Wtedy otrzymał obecny, barokowy kształt. Po zniesieniu w roku 1773 zgromadzenia Jezuitów, władze austriackie w 1777 r. przekazały kościół oo. Dominikanom. W okresie od XVII do XIX wieku wnętrze tego kościoła zostało bogato uposażone. Całość zespołu klasztornego otoczono w roku 1760 murem obronnym. W 1966 r. kościół uzyskał tytuł bazyliki mniejszej. Figura Matki Bożej Bolesnej, uznana za cudowną w roku 1636, została ukoronowana w 1755 roku. Jest ona umiejscowiona w nastawie ołtarza głównego. Cenny jest także ołtarz relikwii, znajdujący się w transepcie po prawej stronie, zawierający prawie 200 relikwii świętych i błogosławionych. Pielgrzymów jakubowych szczególnie interesuje polichromia na filarze południowym nawy głównej, przedstawiająca św. Jakuba w stroju pielgrzymim i z należnymi atrybutami. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu jest szeroko znane i licznie nawiedzane przez pielgrzymów.

Z Jarosławia szlak jakubowy zmierza w kierunku południowo-zachodnim i południowym, w przeważającej części drogami gruntowymi, do Cieszacina Wielkiego. W Cieszacinie szlak jakubowy zmienia orientację na zachodnią, w kierunku Przeworska, i biegnie z dala od ruchliwych szos, przeważnie polnymi drogami. Do miasta wkracza od strony południowo-wschodniej.

Przeworsk w XVI wieku był włączony w potężny system fortyfikacyjny celem obrony przed przewidywaną inwazją Tatarów. Znaczącym elementem tego systemu obronnego był kościół i klasztor oo. Bernardynów. Ufundował je w 1461 r. właściciel Jarosławia i Przeworska, Rafał z Tarnowa, marszałek wielki koronny. Mając charakter obronny, klasztor już w 1498 roku odparł najazd tatarsko-wołoski. Wewnętrzny wystrój świątyni zawiera dzieła zarówno gotyckie, barokowe, jak i renesansowe. Cennym świadectwem przeszłości jest odkryta zabytkowa polichromia z XV wieku. W klasztorze zaś na uwagę zasługuje zwłaszcza gotycka XV-wieczna polichromia stacji Drogi Krzyżowej. Kościół klasztorny jest obecnie także kościołem parafialnym. Parafię erygowano tu w 1971 r., jej terytorium wydzielono z parafii farnej.

Od klasztoru szlak jakubowy prowadzi przez Rynek do kościoła farnego, czyli do Bazyliki Kolegiackiej pw. Ducha Świętego, która jest jednym z najcenniejszych zabytków gotyckich Podkarpacia.

Więcej informacji na temat Podkarpackiej Drogi św. Jakuba można znaleźć na: www.viaregia.pokarpacie.eu

ks. Kazimierz Bełch

W sobotę 12 czerwca 2021 r. w kościele parafialnym pw. Niepokalanego Serca Maryi. i św. Stanisława Kostki w Grodzisku k. Strzyżowa Mszy Świętej odpustowej połączonej z jubileuszem 60-lecia święceń kapłańskich przewodniczył ks. prof. Kazimierz Bełch pochodzący z pobliskiej Zawadki.

Ksiądz Profesor Mszę Świętą sprawował w wyjątkowym oryginalnym ornacie przygotowanym przez Koło Przewodników przy Oddziale PTTK w Rzeszowie, który specjalnie na tą uroczystość przywiózł przewodnik beskidzki Pan Marian Buda.

Dostojnemu Jubilatowi Księdzu Kazimierzowi, niestrudzonemu Pielgrzymowi życzymy obfitości Łask Bożych, sił i zdrowia, ofiarując Komunię Świętą i modlitwę.

Turystycznym dopełnieniem jubileuszu będzie między innymi planowana na 1 sierpnia 2021 r. Msza Święta w kościele parafialnym w Ustrzykach Górnych, a potem wyprawa do Krzyża na Tarnicy (szczegóły wkrótce). ZAPRASZAMY.

NIEDZIELNE PIELGRZYMOWANIE
Tuligłowy – Jarosław

Trzeci etap niedzielnego pielgrzymowania odbędzie się w dniu 6 czerwca. Rozpocznie się Mszą św. w sanktuarium Maryi Niepokalanej w Tuligłowach o godz. 7.00. Po Mszy św. pielgrzymi spożywają śniadanie przygotowane przez P. Annę Stec z parafianami.

Z Tuligłów szlak św. Jakuba prowadzi do Rokietnicy. Znajduje się tam kościół św. Mikołaja i NMP z XV–XVI wieku. Przechowywane są w nim relikwie św. Walentego, dawnego patrona parafii. Warto tam zobaczyć także zabytkowy dwór i spichlerz, otoczone XIX-wiecznym parkiem krajobrazowym. Z Rokietnicy szlak prowadzi drogą polną do Boratyna, gdzie oprócz nawiedzenia kościoła parafialnego, warto zwiedzić zespół pałacowo-parkowy z XVIII wieku. W pobliżu można zobaczyć     klasycystyczną kaplicę z końca XVIII wieku w formie greckiej świątyni. Z Boratyna przechodzimy do sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Chłopicach.

Kult Matki Bożej w Chłopicach tradycja łączy z Jej objawieniem się ok. 1490 roku Mikołajowi Korniaktosowi, kupcowi poszukującemu w lesie zaginionych koni. W miejscu objawienia zbudowano kaplicę. Pierwsze wzmianki o szerzącym się kulcie Matki Bożej i otrzymanych łaskach pochodzą z 1506 roku. Kościół parafialny, modrzewiowy, został zbudowany w 1784 r. Posiada on oryginalny, XVIII-wieczny wystrój wnętrza oraz rokokową polichromię o cechach bizantyjskich. Umieszczono w nim, w głównym ołtarzu, obraz Matki Bożej Pocieszenia, pochodzący z pierwszej połowy XVII wieku, a uznany za cudowny w 1760 roku. Parafię w Chłopicach erygowano w 1786 r. pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP. Na zewnątrz kościoła znajduje się kaplica Nawiedzenia NMP z 1761 r. Jej polichromia przedstawia wydarzenia związane z kultem Matki Bożej.

Oryginalny obraz Matki Bożej Pocieszenia, niestety, został skradziony w 1992 r. Jego kopię wykonał artysta malarz Emil Polit z Rzeszowa. Poświęcił ją abp Józef Michalik w 1995 r. Zmienił się więc obraz, ale nie Matka Boża. Toteż Jej kult w nowym wizerunku nadal się rozwija.

Z Chłopic Droga św. Jakuba zmierza przez lasy i pola do wsi Kidałowice, a następnie do granic Jarosławia na tzw. Widnej Górze. Potem schodzi w dół do miasteczka akademickiego Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza, gdzie w budynku biblioteki znajduje się punkt informacji Camino de Santiago. W centrum Jarosławia jest wiele cennych zabytków kultury, toteż szlak prowadzi dalej ulicą Grunwaldzką i Grodzką do Rynku, gdzie można oglądnąć zabytkowe kamienice i nawiedzić  dwa, niedawno koronowane, sanktuaria maryjne. Pierwsze z nich znajduje się na Rynku w cerkwi greckokatolickiej. W świątyni tej jest czczona od 1747 r., pochodząca z pierwszej połowy XVII wieku, ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem, zwana Bramą Miłosierdzia. Została ona ukoronowana w 1996 r. za pozwoleniem i błogosławieństwem papieża św. Jana Pawła II. Ikona ta, na prośbę Papieża Franciszka, została na początku grudnia 2015 r. chwilowo przewieziona do Rzymu na otwarcie Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia. Drugie sanktuarium mieści się w Kolegiacie Bożego Ciała. Szczególnym kultem cieszy się tam kopia obrazu Matki Bożej Śnieżnej z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Maggiore (Bazyliki Matki Bożej Większej). Ta jarosławska kopia w 2007 roku otrzymała tytuł Matki Bożej Królowej Rodzin. Została ona ukoronowana w 2014 roku. Z Kolegiaty szlak prowadzi przez miasto w kierunku zachodnim do bazyliki, będącej sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, i do klasztoru oo. Dominikanów.

Więcej informacji na temat Podkarpackiej Drogi św. Jakuba można znaleźć na: www.viaregia.pokarpacie.eu                                                      

Ks. Kazimierz Bełch

Typowe pielgrzymowanie Drogami św. Jakuba ma charakter indywidualny i odbywa się samotnie lub w kilkuosobowych grupkach; można je rozpoczynać i kończyć w dowolnym czasie i miejscu. Obok niego Bractwo św. Jakuba w Przeworsku organizuje w wybrane niedziele wspólne przejścia określonych odcinków trasy, zwane niedzielnym pielgrzymowaniem. Na Podkarpaciu zainicjowano je w 2012 roku. Od tej pory jest ono corocznie realizowane. Obejmuje się nim całą podkarpacką trasę św. Jakuba, od Medyki do Pilzna. Trasa ta jest podzielona na dziewięć dziennych etapów.

Drugi etap tegorocznego niedzielnego pielgrzymowania odbędzie się w dniu 9 maja. Rozpocznie się Mszą św. o godz. 7.00 w przemyskiej bazylice archikatedralnej. Z centrum Przemyśla szlak jakubowy wiedzie na Winną Górę, przechodzi obok pozostałości XIX Fortu pierścienia wewnętrznego Winna Góra.

Nieco dalej, obok kościoła pw. św. Józefa Sebastiana Pelczara, znajduje się obelisk Pax Vobis z wyrytym nań wezwaniem do pamięci i modlitwy za poległych ze wszystkich narodów, którzy na tej ziemi podczas licznych wojen, zwłaszcza walk o Twierdzę Przemyśl 1914/1915, oddali swoje życie. Dalej szlak biegnie drogą grzbietową przez Lipowicę obok pozostałości XVIII Fortu pierścienia wewnętrznego, a następnie, przed Ujkowicami, obok Fortu IX Brunner, wchodzącego w skład pierścienia zewnętrznego Twierdzy.

Przez Ujkowice szlak jakubowy prowadzi polną drogą do prawosławnego monasteru na przeciwległym końcu tejże wsi. Potem przez las przedziera się do wsi Maćkowice, a przez następny las do Woli Rokietnickiej, skąd do bliskich już Tuligłów można dojść różnymi ścieżkami. W Tuligłowach, w dolnej części wsi, zachowały się obwarowania obronne z XVII wieku, na których w ostatnich latach ustawiono wysoki krzyż, a przy pielgrzymim szlaku  postawiono dużą figurę św. Jakuba Apostoła.

Tuligłowy jednak najbardziej są znane jako sanktuarium Matki Bożej Niepokalanej. Cudowny obraz NMP według tradycji przynieśli do Tuligłów w drugiej połowie XIV wieku mieszkańcy Podola ze wsi Kudrenice, którzy uciekając przed Tatarami aż tutaj, w tym małym jarze między pagórkami, „przytulili” swoje głowy i zostali na stałe. Stąd wywodzi się nazwa zaludnionej przez nich wsi. Omodlony obraz, który przynieśli z sobą, zawiesili na topoli i tam schodzili się na wspólne nabożeństwa. Na miejscu tej topoli dziedzic Rudołowic i Tuligłów, Mikołaj Mzurowski, w 1393 r. ufundował pierwszy drewniany kościół i w nim, w głównym ołtarzu, umieszczono obraz Matki Bożej Niepokalanej, przy którym modlący się ludzie doznawali szczególnych łask. Gdy w 1624 r. pierwszy kościół został zniszczony przez Tatarów, niezwłocznie przystąpiono do budowy nowego, obszerniejszego drewnianego kościoła, którą ukończono w 1629 r. W XVIII wieku rozwijający się kult Matki Bożej i coraz większy napływ pielgrzymów spowodowały konieczność budowy kolejnej, większej świątyni. Nowy, murowany kościół wraz z przylegającym klasztorkiem, który stoi do dziś, ukończono w 1770 r. Staranie o koronację łaskami słynącego obrazu Matki Bożej rozpoczął biskup Wacław Sierakowski w 1744 r. Dokonał jej jednak dopiero biskup Józef Sebastian Pelczar w 1909 r. Na koronację przybyło prawie sto tysięcy pielgrzymów. W 2009 r. uroczyście obchodzono stulecie koronacji.

Maryja w cudownym wizerunku Tuligłowskim przez sześć wieków i nadal rozlewa na swych czcicieli wiele łask, chroniąc ich w niebezpieczeństwach i wskazując drogę do swego Syna, Jezusa Chrystusa.

Więcej informacji na temat Podkarpackiej Drogi św. Jakuba można znaleźć na: www.viaregia.pokarpacie.eu

ks. Kazimierz Bełch

Módlmy się o dar spotkania Chrystusa Zmartwychwstałego – Pełni Życia w naszym życiu.

Niech pomogą nam w tym rozważania Drogi Światła opracowane przez Ks. Prof. Kazimierza Bełcha.

Módlmy się także o ustanie pandemii odrodzenie turystyki. 

Drodzy Turyści i Pielgrzymi Przewodnicy turystyczni, Piloci wycieczek, Ratownicy GOPR, Organizatorzy wycieczek, Miłośnicy gór i wszelkiej turystyki!

Za nami rok naznaczony niezwykłymi ograniczeniami, które dotknęły całą turystykę. Przed nami nadal wiele niepewności co do czasu i sposobu powrotu do zdrowej, swobodnej i normalnej sytuacji.

Z okazji Świat Zmartwychwstania Pańskiego życzymy Wam Wszystkim niezachwianej nadziei płynącej z prawdy, że Chrystus jest ponad wszystkim, także nad wszelką epidemia i zaraza.

Nasza niecierpliwość i uzasadnione pragnienie szybkiego grupowego wyjścia w teren i na szlaki turystyczne i pielgrzymkowe zamieńmy teraz na gorącą modlitwę w tej intencji, paschalną spowiedź i Komunie Świętą. Dołączmy też osobisty post i jałmużnę czyniąc z tego jedną trójpostaciową prośbę bo „to, o co kołacze modlitwa, zjednywa post, a daje jałmużna” mówi św. Piotr Chryzolog.

Jedną z propozycji w tej sprawie może być Bieszczadzki Różaniec o powrót zdrowej turystyki (szczegóły wkrótce na naszej stronie i stronach podkarpackich oddziałów PTTK i Stowarzyszeń).

Informujemy także, że dnia 30.03.2021 minął przedłużony termin ważności Licencji do oprowadzania grup po obiektach sakralnych i w związku z tym zapraszamy wszystkich chętnych do jej odnowienia, także nowych przewodników turystycznych, na jednorazowe szkolenie w trybie ON-LINE dnia 17.04.2021 o godzinie 10.00.

Niech Chrystus Zmartwychwstały udzieli Wam Wszystkim i Waszym Rodzinom za wstawiennictwem Matki Bożej, Świętego Józefa i Wszystkich Świętych Wspomożycieli sił do walki z zarazą, morowym powietrzem i epidemiami oraz do wszystkiego co dobre, a także zdrowia i poczucia bezpieczeństwa.

 

z modlitwą i najlepszymi życzeniami

Ks. Kazimierz Bełch i Ks. Piotr Bartnik

Duszpasterstwo Turystyczne Archidiecezji Przemyskiej.

Początki różnych dobrych dzieł zawsze budzą zainteresowanie. Tutaj początkiem było założenie Bractwa św. Jakuba Apostoła przy Sanktuarium Bożego Grobu w Przeworsku w dniu 13 października 2013 r. Bractwo to już w dwa tygodnie później, 27 października, otwarło odcinek Podkarpackiej Drogi św. Jakuba: Medyka – Przemyśl, a następnie odbyła się inauguracyjna pielgrzymka z Medyki do Przemyśla. W Przemyślu, po sesji naukowej w Seminarium Duchownym, na rynku odsłonięto i poświęcono słup kilometrowy do Santiago de Compostela: 4031 km.

Wieś Korczowa pierwotnie należała do parafii pod wezwaniem św. Jakuba w Krakowcu. Gdy po Drugiej Wojnie Światowej wschodnie granice Polski przesunięto na zachód, Krakowiec znalazł się na terenie Związku Radzieckiego, obecnie Ukrainy, zaś wieś Korczowa, przynależąca do Polski, została dołączona do parafii Kalników, a od 1968 r. do nowo utworzonej parafii Młyny. W 1976 r. w Korczowej zaadaptowano budynek gospodarczy na kościół. Gdy, mimo represji ówczesnych władz wobec budowniczych, prace te ukończono, biskup Ignacy Tokarczuk w 1978 r. poświęcił ten kościół, nadając mu tytuł św. Jakuba Apostoła i erygował pod tym samym wezwaniem parafię w Korczowej. W ten sposób nawiązał do historycznej świątyni w Krakowcu, która, niestety, nie jest używana i niszczeje. W 2013 r. kościół w Korczowej został gruntownie przebudowany. W jego wnętrzu znajduje się obraz św. Jakuba Apostoła.

Szlak pielgrzymkowy z Korczowej do Przemyśla przebiega przez: Kalników – Stubno – Stubienko – kładkę na Sanie – Niziny – Walawę – Bolestraszyce – Buszkowice.  Na tym szlaku i w jego pobliżu spotykamy szereg interesujących obiektów z przeszłości. Największe jednak zainteresowanie wzbudzają Bolestraszyce. Można tam oglądać ruiny pancernego fortu XIII „San Rideau”, należącego do zewnętrznego pierścienia fortecznego Twierdzy Przemyśl. Drugim interesującym obiektem jest ogród botaniczny „Arboretum’, w którym znajduje się ponad 3800 rzadkich gatunków roślin.

Przejście odcinka z Korczowej do Przemyśla (40 km) należałoby podzielić na dwa dni. W pierwszy dzień można by przejść od kościoła w Korczowej do kładki na Sanie włącznie. Od tejże kładki prowadzi asfaltowa droga do stacji kolejowej w Nizinach (ok. 2 km). W drugim dniu przechodzimy wyznaczonym szlakiem od kładki do Przemyśla, zatrzymując się dłużej zwłaszcza przy interesujących obiektach w Bolestraszycach.

W Medyce Droga św. Jakuba rozpoczyna się na przejściu granicznym dla pieszych, skąd kieruje się ku kościołowi parafialnemu, w którym również są przechowywane i czczone relikwie św. Jakuba. Należałoby zjawić się na przejściu granicznym ok. godz. 7.00, aby zdążyć na Mszę św. w kościele parafialnym w Medyce, rozpoczynającą się o godz. 7.30. Od kościoła w Medyce Droga Jakubowa biegnie przez wieś, a po przekroczeniu głównej szosy łączącej Przemyśl z przejściem granicznym – wchodzi na Szlak Forteczny Zewnętrznego Pierścienia Twierdzy Przemyśl. Przechodzi obok fortu XV Borek i I Salis Soglio. Na terenie miasta Przemyśla Szlak Jakubowy prowadzi m.in. koło Zespołu Cmentarzy Wojennych Twierdzy Przemyśl, a następnie przez Kopiec Tatarski i obok Krzyża Zawierzenia Miasta Przemyśla Bożemu Miłosierdziu, po czym schodzi w dół do Rynku (22 km).

Odcinek z Medyki do Przemyśla okazał się niezbędny ze względu na istniejące w Medyce przejście graniczne dla pieszych (którego nie ma w Korczowej). Przejście piesze umożliwia przedłużenie szlaku na terytorium Ukrainy, dlatego odcinek ten przejął funkcję głównej trasy szlaku.                                                                                   

Ks. Kazimierz Bełch