Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2000 R.
Przyroda i technika to dwie główne dziedziny, w których współczesny człowiek dostrzega możliwość realizacji swojego potencjału, zgodnie z nakazem Stwórcy, który jego pracowitym dłoniom powierzył wszechświat (por. IV Modlitwa Eucharystyczna). Jubileusz zaś chce sprawić, aby wierzący, oczyszczeni przez to spotkanie z Panem, z nowym entuzjazmem podjęli swoją misję w świecie. Misja ta każe zgłębiać nieustannie rzeczywistość wszechświata, śledzić bieg dziejów, interesować się konkretnym życiem jednostek i narodów. Wszędzie musi dotrzeć zbawcze orędzie Chrystusa, ponieważ – jak przypomniał Sobór Watykański II – «osoba ludzka (…) ma być zbawiona, a ludzkie społeczeństwo odnowione» (Gaudium et spes, 3). Oto niezmienny cel, który kieruje krokami Kościoła i pobudza go do nieustannych wysiłków, aby wnosił światło Ewangelii w każdą dziedzinę ludzkiego życia.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2000 R.
Pragnę z całego serca, aby turystyka była zawsze sposobnością do owocnych spotkań: do spotkania z Bogiem, który w stworzeniu i w dziełach ludzkich ukazuje nam swoją miłość i opatrzność; do spotkania z sobą samym, w postawie milczącej refleksji i wsłuchiwania się w głos własnego wnętrza; do spotkania z innymi, które pozwoli budować zgodne współistnienie między ludźmi i narodami.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2000 R.
Turystyka jest także okazją do solidarności. Wzywając do wewnętrznego nawrócenia i do pojednania z braćmi, Jubileusz zachęca wierzących i ludzi dobrej woli, aby tworzyli ład społeczny oparty na miłosierdziu, sprawiedliwości i pokoju. Przynagla też do uświadomienia sobie odpowiedzialności, jaką wszyscy ponosimy za środowisko naturalne oraz za sytuacje nędzy i wyzysku, w jakich żyją niestety rzesze ludzi w wielu krajach świata.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2001 R.
Należy uczynić wszystko, co możliwe, aby turystyka w żadnym wypadku nie stawała się nowoczesną formą wyzysku, ale była sposobnością do pożytecznej wymiany doświadczeń i owocnego dialogu między różnymi cywilizacjami.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2001 R.
Niech nikt nie ulega pokusie traktowania czasu wolnego jako «odpoczynku od wartości» (por. «Anioł Pański», 4 lipca 1993 r.). Przeciwnie, należy krzewić etykę turystyki. W tym kontekście na uwagę zasługuje «Światowy kodeks etyki w turystyce», będący owocem rozległej refleksji podjętej przez kraje, różne stowarzyszenia turystyczne i Światową Organizację Turystyki (WTO). Dokument ten jest ważnym krokiem naprzód, który pomaga nam patrzeć na turystykę nie tylko jako na jedną z wielu form działalności gospodarczej, ale jako na ważne narzędzie rozwoju indywidualnego i zbiorowego. Dzięki niej można bowiem lepiej wykorzystywać kulturowe dziedzictwo ludzkości, co sprzyja przede wszystkim dialogowi między cywilizacjami oraz umocnieniu trwałego pokoju.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2001 R.
Właściwa etyka turystyki wpływa na postępowanie turysty, sprawia, że staje się on solidarnym współpracownikiem, wymagającym od samego siebie oraz od tych, którzy organizują jego podróż; partnerem dialogu między cywilizacjami i kulturami, który służy budowie cywilizacji miłości i pokoju. Tego rodzaju kontakty sprzyjają powstawaniu między narodami pokojowych relacji, jakie mogą się kształtować wyłącznie dzięki «turystyce solidarnej», opartej na współudziale wszystkich. Tylko uczestnictwo oparte na zasadzie «równy z równym» może sprawić, że kontakty między kulturami staną się okazją do wzajemnego zrozumienia i poznania oraz do łagodzenia napięć między ludźmi. Dlatego w relacjach między kulturami należy popierać wszelkie skuteczne formy współudziału. Należy koniecznie zapewnić mieszkańcom miejscowości turystycznych możliwość udziału w planowaniu działalności turystycznej, tak aby mogli określać jej granice ekonomiczne, ekologiczne lub kulturowe.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2001 R.
Chrześcijanie — organizatorzy turystyki i turyści — niech starają się zawsze przenikać tę dziedzinę duchem ewangelicznym, pomni na słowa Chrystusowej zachęty: «Gdy wejdziecie do jakiegoś domu, najpierw mówcie: Pokój temu domowi. Jeśli tam mieszka człowiek godny pokoju, wasz pokój spocznie na nim» (Łk 10, 5-6). Niech będą świadkami pokoju i niosą pogodę ducha tym, których spotykają. Proszę Boga, aby ta bardzo istotna dziedzina ludzkiej aktywności była zawsze przeniknięta wartościami chrześcijańskimi i stała się narzędziem ewangelizacji. Z myślą o tym modlę się o macierzyńską opiekę Maryi, Matki całej ludzkości, a zarazem z serca udzielam wszystkim, którzy pracują w sektorze turystyki, specjalnego Apostolskiego Błogosławieństwa.
Watykan, 9 czerwca 2001 r. Jan Paweł II, papież
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2002 R.
Ziemia powierzona jest człowiekowi, aby uprawiając ją i troszcząc się o nią (por. Rdz 2, 15), zaspokajał on swoje potrzeby i zdobywał dla siebie «chleb powszedni» — dar, który Ojciec niebieski przeznacza dla wszystkich swoich dzieci. Trzeba nauczyć się patrzeć na świat stworzony oczyma czystymi i pełnymi zdumienia. Niestety, czasami uchybia się szacunkowi, jaki należy się dziełu stworzenia. Kiedy jednak człowiek, zamiast być stróżem, staje się tyranem natury, wcześniej czy później buntuje się ona przeciwko jego niedbałości (por. homilia z Jubileuszu Rolników, 12 listopada 2000 r., «L’Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 2/2001, s. 33).
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2002 R.
Trzeba zachęcać do turystyki w formach odznaczających się większym szacunkiem dla środowiska, większym umiarkowaniem pod względem korzystania z bogactw naturalnych i większą odpowiedzialnością za kultury lokalne. Tego rodzaju formy zakładają, co oczywiste, silną motywację etyczną, opierającą się na przekonaniu, że środowisko jest domem wszystkich, a zatem dobra naturalne przeznaczone są dla tych, którzy korzystają z nich teraz, jak również dla przyszłych pokoleń.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2002 R.
Utrwala się ponadto nowa tendencja, powszechnie znana pod nazwą «ekoturystyki». W swych założeniach jest ona z pewnością dobra; należy jednak zachować czujność, aby nie uległa wynaturzeniu i nie stała się narzędziem wyzysku i dyskryminacji. W istocie, zachęcanie do ochrony środowiska jako celu samego w sobie mogłoby grozić powstaniem nowych form kolonializmu, stanowiących zagrożenie dla tradycyjnych praw wspólnot mieszkających na określonym terenie. Utrudniałoby to przetrwanie i rozwój lokalnych kultur oraz pozbawiałoby zasobów ekonomicznych władze lokalne, które jako pierwsze są odpowiedzialne za ekosystemy i bogactwo życia biologicznego na podlegających im terenach.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2002 R.
W przypadku jakiejkolwiek ingerencji na obszarze ekosystemu trzeba brać pod uwagę konsekwencje, jakie spowoduje ona na innych obszarach, a bardziej ogólnie, jakie będą jej skutki dla dobrobytu przyszłych pokoleń. Ekoturystyka na ogół prowadzi ludzi do miejsc, środowisk lub regionów, w których zachowanie równowagi w przyrodzie wymaga stałej troski. Dlatego należy popierać badania i rygorystyczne kontrole, mające za cel pogodzenie poszanowania przyrody i prawa człowieka do korzystania z niej dla swojego osobistego rozwoju.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2003 R.
Temat najbliższego Światowego Dnia Turystyki przywodzi na myśl słowa Jezusa: „Błogosławieni ubodzy w duchu” (Mt 5, 3). Są one zawsze aktualnym wezwaniem do solidarności z ubogimi, głodnymi i potrzebującymi, skierowanym do chrześcijan.
Jak przypomina Katechizm Kościoła Katolickiego: „Błogosławieństwa odzwierciedlają oblicze Jezusa Chrystusa… wyrażają powołanie wiernych… wyjaśniają charakterystyczne działania i postawy życia chrześcijańskiego” (n. 1717). Byłoby poważnym uchybieniem, gdyby uczniowie Chrystusa zapominali o tym właśnie w czasie wolnym albo podczas wycieczki turystycznej, to znaczy wtedy, kiedy mogą swobodniej oddawać się kontemplacji „oblicza Chrystusa” w spotykanych bliźnich. Gdy nauczanie Jezusa oświeca nasze życie, poczuwamy się do obowiązku, aby wszystko, co robimy, nie wyłączając turystyki, urzeczywistniało „nową ‚wyobraźnię miłosierdzia’”. Ona to uzdalnia nas do solidarności z cierpiącym człowiekiem, „tak, aby gest pomocy nie był odczuwany jako poniżająca jałmużna, ale jako świadectwo braterskiej wspólnoty dóbr” (Novo millennio meunte, 50).
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2003 R.
Moim żywym pragnieniem jest, aby turystyka stawała się coraz bardziej skutecznym narzędziem w walce z ubóstwem, we wspieraniu osobowego i społecznego wzrostu jednostek oraz narodów, a także w umacnianiu współpracy pomiędzy narodami, kulturami i religiami. Niech Błogosławiona Maryja Dziewica otoczy opieką tych, którzy na różne sposoby działają w rozległym sektorze turystyki; niech ich zawsze uwrażliwia na człowieka cierpiącego z powodu ubóstwa, niesprawiedliwości, wojny i dyskryminacji. Z całego serca wszystkim błogosławię i każdemu życzę obfitości darów Bożych.
Watykan, 11 czerwca 2003 r. Jan Paweł II, papież
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2004 R.
Św. Paweł apostoł dla przedstawienia chrześcijanom w Koryncie życia chrześcijańskiego posługując się obrazem atlety – wzoru połączenia wysiłku i wytrwałości (por. 1 Kor 9, 24- 25). Istotnie, w1aściwemu uprawianiu sportu musi towarzyszyć umiarkowanie i umiejętność wyrzeczenia; bardzo często wymaga ono ponadto odpowiedniego poczucia przynależności do zespołu, postawy szacunku, docenienia zalet drugiego, uczciwości w grze i pokory potrzebnej do uznania własnych ograniczeń. Wreszcie sport, zwłaszcza w swych formach o słabszej rywalizacji, sprzyja dobrej zabawie i spędzaniu czasu w gronie przyjaciół. A zatem również dla chrześcijanina sport może być pomocą w rozwijaniu cnót kardynalnych – roztropności i sprawied1iwości, męstwa i umiarkowania – w wyścigach po „nieprzemijający” wieniec, jak pisze św. Paweł.
Z ORĘDZIA NA ŚWIATOWY DZIEŃ TURYSTYKI W 2004 R.
Nie bagatelizując nadużyć, do których niestety wciąż dochodzi i którym trzeba poświęcić należytą uwagę, pragnę gorąco i z nową nadzieją zachęcić do propagowania sportu, który chroni słabych i nie wyklucza nikogo, uwalnia młodych z sideł apatii i obojętności i wzbudza w nich wolę zdrowego współzawodnictwa; sportu, który stanie się czynnikiem emancypacji krajów uboższych, pomocą w walce z nietolerancją i w budowie świata bardziej braterskiego i solidarnego; sportu, który będzie budził miłość do życia, uczył ofiarności, szacunku i odpowiedzia1ności, pozwalając należycie docenić wartość każdego człowieka (por. homilia, Jubileusz Sportowców, 29 października 2000 r., L’Osservatore Romano, wyd. polskie, n. 1 /2001, s. 21).
Pełny tekst każdego Orędzia:
Orędzie 2000 Technika i przyroda
Orędzie 2001 Turystyka w służbie pokoju
Orędzie 2002 Ekoturystyka kluczem
Orędzie 2003 Turystyka jako narzędzie walki z ubóstwem
Orędzie 2004 Sport i turystyka
Biblioteczka Duszpasterstwa Turystycznego